Os welwch chi fyrfodd nad ydych yn ei ddeall, efallai y byddwch yn gallu dod o hyd i’w ystyr yma.
Pwysig
Weithiau mae staff iechyd a gofal yn defnyddio’r un byrfodd i olygu pethau gwahanol. Cysylltwch â’ch darparwr iechyd a gofal os ydych yn gweld byrfodd yn ddryslyd.
A
| # |
toriad |
| A&E |
Adran Damweiniau ac Achosion Brys (a elwir hefyd yn adran argyfwng) |
| a.c. |
cyn prydau |
| a.m., am, AM |
bore |
| AF |
ffibriliad atrïaidd |
| AMHP |
gweithiwr proffesiynol iechyd meddwl cymeradwy |
| APTT |
amser thromboplastin rhannol wedi'i actifadu |
| ASQ |
Holiadur Oedran a Chyfnodau |
B
| b.d.s., bds, BDS |
2 waith y dydd |
| b.i.d., bid, bd |
dwywaith y dydd / 2 waith y dydd |
| BMI |
mynegai Màs y Corff |
| BNO |
coluddion ddim yn agored |
| BO |
coluddion yn agored |
C
| c/c |
prif gŵyn |
| CMHN |
nyrs iechyd meddwl cymunedol |
| CPN |
nyrs seiciatrig gymunedol |
| CSF |
hylif serebro-sbinol |
| CSU |
sampl wrin o gathetr |
| CT scan |
tomograffeg gyfrifiadurol |
| CVP |
pwysedd gwythiennol canolog |
| CXR |
pelydr-X o'r frest |
D
| DNACPR |
Peidiwch â Cheisio Adfywio Cardio-Pwlmonaidd |
| DNAR |
Peidiwch â Cheisio Adfywio |
| DNR |
Peidiwch ag Adfywio |
| Dr |
meddyg |
| DVT |
thrombosis gwythiennau dwfn |
| Dx |
diagnosis |
E
| ECG |
electrocardiogram |
| ED |
adran argyfwng |
| EEG |
electro-enseffalogram |
| EMU |
sampl wrin yn gynnar yn y bore |
| ESR |
cyfradd gwaddodi erythrosyt |
| EUA |
archwiliad o dan anesthetig |
F
| FBC |
cyfrif gwaed llawn |
| FY1 FY2 |
meddyg sylfaen |
G
| GA |
anesthetig cyffredinol |
| gtt., gtt |
diferyn/diferion |
H
| h., h |
awr |
| h/o |
hanes o |
| Hb |
haemoglobin |
| HCA |
cynorthwyydd gofal iechyd |
| HCSW |
gweithwyr cymorth gofal iechyd |
| HDL |
lipoprotein dwysedd uchel |
| HRT |
therapi adfer hormonau |
| Ht |
taldra |
| Hx |
hanes |
I (i)
| i |
1 tabled |
| ii |
2 dabled |
| iii |
3 tabled |
| i.m., IM |
pigiad i mewn i gyhyr |
| i.v., IV |
pigiad yn uniongyrchol i wythïen |
| INR |
cymhareb normaleiddio ryngwladol |
| IVI |
trwythiad mewnwythiennol |
| IVP |
pyelogram mewnwythiennol |
| Ix |
archwiliadau |
L
| LA |
anesthetig lleol |
| LDL |
lipoprotein dwysedd isel |
| LFT |
prawf gweithrediad yr iau |
| LMP |
mislif diwethaf |
M
| M/R |
rhyddhau dan reolaeth |
| MRI |
delweddu cyseiniant magnetig |
| MRSA |
Staffylococws awrëws sy'n gwrthsefyll Methisilin |
| MSU |
sampl wrin canol llif |
N
| n.p.o., npo, NPO |
dim byd trwy'r geg/nid i’w weinyddu trwy’r geg |
| NAD |
dim byd anarferol wedi’i ddarganfod |
| NAI |
anaf sydd ddim yn ddamweiniol |
| NBM |
dim trwy’r geg |
| NG |
nasogastrig |
| nocte |
bob nos |
| NoF |
gwddf y ffemwr |
| NSAID |
cyffur gwrthlidiol ansteroidaidd |
O
| o.d., od, OD |
unwaith y dydd |
| o/e |
ar archwiliad |
| OT |
therapydd galwedigaethol |
P
| p.c. |
ar ôl bwyd |
| p.m., pm, PM |
yn y prynhawn neu gyda’r nos |
| p.o., po, PO |
i’w lyncu/trwy’r geg/i’w weinyddu trwy’r geg |
| p.r., pr, PR |
trwy’r rectwm |
| p.r.n., prn, PRN |
yn ôl yr angen (hefyd pertactin, antigen allweddol o’r brechlyn ac. pertussis) |
| p/c |
anhwylder y mae’r claf yn cyflwyno gyda |
| physio |
ffisiotherapydd |
| POP |
plastar Paris |
| PTT |
amser thromboplastin rhannol |
| PU |
wrin wedi’i basio |
Q
| q. |
bob |
| q.1.d., q1d |
bob dydd |
| q.1.h., q1h |
bob awr |
| q.2.h., q2h |
bob 2 awr |
| q.4.h., q4h |
bob 4 awr |
| q.6.h., q6h |
bob 6 awr |
| q.8.h., q8h |
bob 8 awr |
| q.d., qd |
bob dydd/yn ddyddiol |
| q.d.s., qds, QDS |
4 gwaith y dydd |
| q.h., qh |
bob awr |
| q.i.d., qid |
4 gwaith y dydd |
| q.o.d., qod |
bob yn ail diwrnod/bob yn eilddydd |
| q.s., qs |
swm digonol (digon) |
R
| RN |
nyrs gofrestredig |
| RNLD |
nyrs anabledd dysgu |
| ROSC |
dychwelyd i gylchrediad digymell |
| RTA |
damwain traffig ar y ffordd |
| Rx |
triniaeth |
S
| s.c., SC |
pigiad o dan y croen |
| S/R |
yn cael ei ryddhau’n gyson |
| SLT |
therapydd Iaith a Lleferydd |
| SpR |
cofrestrydd Arbenigol |
| stat. |
ar unwaith, heb oedi, nawr |
| STEMI |
cnawdnychiant myocardaidd drychiad segment ST |
T
| t.d.s., tds, TDS |
3 gwaith y dydd |
| t.i.d., tid |
3 gwaith y dydd |
| TCI |
i ddod i mewn |
| TFT |
prawf gweithrediad thyroid |
| TPN |
maeth cyflawn drwy'r gwythiennau |
| TPR |
tymheredd, pwls ac anadlu |
| TTA |
i fynd adref |
| TTO |
i fynd allan |
U
| U&E |
wrea ac electrolytau |
| u.d., ud |
fel y cyfarwyddir |
| UTI |
haint y llwybr wrinol |
V
| VLDL |
lipoprotein dwysedd isel iawn |
| VTE |
thrombo-emboledd gwythiennol |
W
| wt | pwysau |
Cysylltwch â’ch Practis Meddyg Teulu neu fferyllfa.